De gasprijzen stijgen en door het Russisch-Oekraïense conflict ziet het er niet naar uit dat die snel weer gaan dalen. Zijn meer warmtenetten misschien een alternatief? Want stadsverwarming is minder afhankelijk van aardgas, al zijn de prijzen van beide nu nog aan elkaar gekoppeld.
Bijna een half miljoen huishoudens in Nederland hebben een aansluiting op één van de 250 warmtenetten. Al zijn ze niet aangesloten op het gasnet, toch gaat ook bij die huishoudens de energierekening fors omhoog. Voor een doorsneegezin mag het tarief van het warmtenet dit jaar met maximaal 67 procent stijgen, heeft de Autoriteit Consumentenmarkt (ACM) bepaald. Want de tarieven van de ‘stadsverwarming’ worden op basis van de gasprijs vastgesteld. Dat moet volgens de Warmtewet.
Woede en frustratie
Die koppeling leidt bij veel mensen met een aansluiting op het warmtenet tot woede en frustratie. Want ze kunnen niet overstappen naar een concurrent. Aan de horizon gloort er wel hoop. Er is nieuwe wetgeving in de maak waarin waarschijnlijk de koppeling tussen de gasprijs en het warmtenet wordt losgelaten. De ACM krijgt echter ook dan een zware stem in de energieprijzen die exploitanten van warmtenetten mogen berekenen. De ACM zou dan moeten beoordelen wat de echte kosten zijn die de exploitant van het warmtenet maakt en wat een redelijke prijs is die daarbij hoort.
Niet goedkoper
Want die echte kosten variëren nogal. In warmtenetcentrales wordt het water dat door de buizen van het warmtenet stroomt extra verwarmd. „Wij zijn in principe voorstander van het loslaten van de koppeling tussen de gasprijzen en de tarieven die wij voor de stadsverwarming hanteren”, zegt woordvoerster Saskia Everink van Cogas. „Maar als u vraagt of wij op dit moment goedkoper zouden kunnen leveren als die koppeling met de gasprijs er niet was, is het antwoord ‘nee’.”
Ook prijs houtpellets stijgt
De regionale energieleverancier Cogas verwarmt met haar stadsverwarming 812 huurwoningen in de Almelose wijk Windmolenbroek. Volgens Saskia Everink draait de energiecentrale van Cogas aan de Huttenweg in Almelo voor 36 procent op houtpellets, voor 35 procent op gas van vuilstort Het Rikkerink en voor 39 procent op aardgas. „We verdienen niet aan deze hoge prijzen. We moeten nu ook meer voor houtpellets betalen, bijvoorbeeld.” Everink merkt bovendien op dat gas altijd nodig zal blijven voor de stadsverwarming. „We hebben leveringsplicht en om die garantie te kunnen afgeven hebben we aardgas nodig.”
Ennatuurlijk
„Als we op dit moment de echte prijs zouden berekenen, zouden onze warmteklanten niet goedkoper uit zijn”, zegt ook woordvoerster Debbie Zweerts van Ennatuurlijk. Die is met 9300 woningen die in Enschede op de stadsverwarming zijn aangesloten en bijna 1000 woningen in Hengelo ‘marktleider’ in Twente. „De koppeling met gas in de Warmtewet is overigens ooit bedacht door de overheid om er voor te zorgen dat duurzame warmte nooit duurder voor de consument zou zijn dan gas.”
Minder subsidie
De hoge gasprijs heeft ook een negatieve invloed op subsidies voor exploitatie van ‘groene’ warmtebronnen, vult Zweerts aan. „Duurzame bronnen zijn ook nu nog steeds duurder dan gas. Ook de prijzen voor elektriciteit zijn fors gestegen. En we gebruiken elektriciteit om onze warmte van de industrie naar onze klanten te brengen. Via de zogenaamde SDE-regeling krijgen warmtebedrijven zoals wij subsidie om het verschil te compenseren. Zodat duurzame energie betaalbaar wordt, of in ieder geval minimaal in lijn met de fossiele energie is. Door de hoge gasprijs wordt dit verschil kleiner en krijgen we dus minder subsidie, waardoor onze kosten oplopen.”
Investeringen verhalen
Energie-expert Henk-Jan Visscher uit Nieuwleusen waarschuwt: „Als de koppeling tussen de tarieven van het warmtenet en de gasprijs wordt losgelaten, zullen exploitanten van warmtenetten hun investeringen zoveel mogelijk proberen te verhalen op hun klanten. Als ze hun installatie gaan verduurzamen en bijvoorbeeld met geothermie te gaan werken, dan gaat de rekening omhoog. Ik weet niet of klanten daar gelukkiger van worden. Er kunnen dan situaties ontstaan dat mensen in bepaalde appartementen niet meer willen wonen.”
Op het verkeerde spoor
Gemeenten zitten helemaal op het verkeerde spoor met warmtenetten, vindt Visscher, die vooral projectontwikkelaars en beleggers als klant heeft. „Warmtenetten zouden niet langer aangelegd moeten worden. Zeker niet in wijken met woningen vanaf de jaren 70, die al spouwmuurisolatie hebben. Er zijn betere technieken die steeds goedkoper worden, zoals na-isolatie, een warmtepomp, een hybride cv-ketel of volledig overgaan op zonnepanelen. Alleen bij oude, slecht geïsoleerde woningen en in appartementengebouwen en flatwijken kan aansluiting op het warmtenet voordeliger zijn.”
Bron: Algemeen Dagblad